Mission
de la phénoménologie à la politique
Avec des philosophes comme Rudolf Boehm, Willy Coolsaet et Jacques De Visscher la recherche phénoménologique, qui a toujours été socialement et politiquement engagée, a une riche tradition à l’université de Gand.L’association Bifurcations phénoménologiques vise à poursuivre dans cette voie. En premier lieu, elle veut constituer une archive numérique unique, facile d’accès dans laquelle le travail accompli est consultable.
Mais poursuivre la phénoménologie c’est plus que préserver ce qui a été fait. Nous devons actualiser la phénoménologie face aux enjeux politico-économiques et environnementaux de notre temps. Les problèmes sociaux doivent être abordés de manière critique et principielle.
À travers des publications, des conférences, des séminaires et en collaboration avec des universités, les établissements d’enseignement supérieur et la société civile, l’association Bifurcations phénoménologiques veut contribuer à la recherche d’alternatives face aux problèmes du monde actuel.
Initiatives
Archives Rudolf Boehm
La première initiative de l’association Bifurcations phénoménologique est la mise en place des archives numériques Rudolf Boehm. A mesure que le droit d'auteur le permet, l'œuvre de Boehm est numérisée et rendue librement accessible sur ce site. Les archives contiennent des livres, des articles, des enregistrements audio, des interviews, etc. Ceux qui ne connaissent pas encore le travail de Rudolf Boehm peuvent en apprécier la portée dans 'Première approche', qui offre une sélection de textes introductifs en divers domaines de sa recherche.
Cependant nous voulons faire plus qu’archiver le travail de Rudolf Boehm. Nous entendons faire vivre la pensée de Rudolf Boehm, continuer à travailler à partir d’elle et développer son rayonnement auprès du public. Concrètement, nous prévoyons d'organiser régulièrement un colloque à Gand en lien avec sa philosophie.
La philosophie naturelle de Rudolf Boehm
Le samedi 24 avril 2021, nous avons organisé une conférence en ligne sur la philosophie naturelle de Boehm dans le cadre de La journée de la philosophie (De Dag van de Filosofie). Cela a été fait en collaboration avec le magazine philosophique De Uil van Minerva et Avansa (le nouveau nom de Vormingplus).
Dans un message vidéo, Jan Leyers, personnage télévisuel et chanteur, y explique quelle a été l’importance de Boehm dans son parcours personnel:
https://www.dropbox.com/s/tick4fyl11352en/BOEHM%20Jan%20Leyers%20highest.mp4?dl=0
Nouvelles
Sessie 1
We lezen de tekst in de Nederlandse vertaling van Joris Duytschaever:
https://drive.google.com/file/d/1LebTJDgGDS0p5UB3wVEeA_6yE211ob5E/view?usp=drive_link
In voorbereiding op de sessie van 6 maart geven we een selectie van passages die we kunnen bespreken. De excerpten lopen slechts tot het einde van hoofdstuk 3 van Derrida's inleiding. Ik tracht nog, zoals beloofd, een tweede deel te geven tot het einde van het 7e hoofdstuk (p110). Ziehier de links:
excerpten deel 1
excerpten deel 2
De dialoog Menoon (hierbij ingesloten) is één van de belangrijkste dialogen van Plato. Hij is vaak gebruikt om een nieuwe aanzet te geven, bvb. door Aristoteles die er voortdurend tegen argumenteert. Zoals iedereen wel weet betreft de dialoog Plato/Socrates' opvatting over de herinnering van de waarheid. Het probleem dat Socrates gebruikt om dit aan te kaarten is wiskundig. Ik denk dat het belangrijk is dat we in voorbereiding van ons cartel de oefening doen om, elk voor zich, het probleem van de verdubbeling van het vierkant op te lossen adhv de woorden die Socrates gebruikt. Dat zal ons in de geestesgesteldheid brengen waarover Socrates spreekt en dat is belangrijk om de tekst van Husserl te lezen.
Voorlopig gaan we niet in op het probleem van de herinnering zoals Plato dit voorstelt, maar we gebruiken enkel het wiskundige probleem dat hij stelt, en trachten het op te lossen met de middelen die in Husserl's oorsprong van de meetkunde worden besproken : de taal (en wat mezelf betreft al meteen een tekening).
Het probleem wordt uiteengezet in enkele bladzijden, van 82b tot 85c. De tekst is niet lang en het is belangrijk om te pogen enkel de woorden te volgen om tot een begrip van de oplossing te komen. Het geeft meteen aan welke de problemen zijn die Husserl wil bespreken.
https://drive.google.com/file/d/1uB8KCW9eiYmmAlcbn1HXd_Wg3Wu2ldtO/view?usp=drive_link
Een jong tijdschrift VSTN
In de zomereditie van 2023 vroeg de redactie van VSTN aan Knooppunt Fenomenologie naar het opzet en werking van ons archief. Ze vroeg ons ook enige toelichting te geven bij wat fenomenologie behelst en meer in het bijzonder de geschiedenis van de fenomenologie in Frankrijk. Maar het nummer bevat ook stukken over fenomenologie en psychiatrie, een poging om de rechten van minderheden te bedenken vanuit Heideggers erzijn, en een geschiedenis van het fenomenologische onderzoek naar Vibe.
Je vind het via deze link:
https://drive.google.com/file/d/1riBuSq-V4XJLaArrNq61xtG-6cUUWI8G/view?usp=sharing
VSTN snijdt ook andere thema's aan in dit nummer: naast een essay van de gerenommeerde Sloveense filosofe, Alenka Zupancic, getiteld 'Is sex passé?' vind je er een essays over muziek, de schoonheid van de wijsbegeerte, over vanzelfsprekendheid, over de journalistiek van Simone de Beauvoir, over chatbots en over reminiscensie.
Het tijdschrift is een levendig discussieforum: in dit nummer een discussie tussen Gertrudis van de Vijver, Sigrid Wallaert en Kobe Keymeulen.
Het geheel wordt afgesloten door enkele gedichten en tekeningen.